Recensie; Vera Visser -de Mol
Foto: ©Salih Kilic
Jaren geleden hoorde ik over het stuk Wachten op Godot van Samuel Beckett. Het verhaal intrigeerde mij: twee mannen die wachten op iemand, maar diegene komt niet. Hoe kun je dat boeiend houden op het toneel? Dat was mijn grote vraag. Ik had het stuk nooit gezien, tot Het Nationale Theater afgelopen zaterdag 9 maart de première speelde van dit wereldberoemde stuk. Een dergelijke klassieker moet natuurlijk in een prachtig theater gespeeld worden, dus de Koninklijke Schouwburg in Den Haag was dé perfecte plek voor de première.
Erik Whien, dé Beckett-regisseur van dit moment, heeft het geregisseerd en weet in het programmaboekje goed uit te leggen dat Beckett een minimalist was: ‘Hij laat zien dat er ook moois te vinden is in leegte.’ Dat we tegenwoordig overal vermaak in proberen te vinden. Wachten vinden we vaak heel saai. We pakken ons mobieltje erbij en zoeken naar vermaak. Zo gaat de tijd sneller. Het thema van Wachten op Godot is wachten. En daarmee het verstrijken van tijd. ‘Wachten staat op gespannen voet met de snelheid der dingen. Als je tijd voelt verglijden, dan voel je eigenlijk je eigen sterfelijkheid.’ aldus Erik Whien.
De regisseur heeft zich gehouden aan de handleiding die Beckett bij het stuk heeft gegeven: “Een landweg. Een boom. Een steen. Avond. Doek.” Het decor is dus heel simpel. Met een replica van de boom die Becket in de jaren ’60 gebruikte toen hij het stuk zelf regisseerde. Door het simpele decor, gaat de focus volledig naar het spel van de acteurs.
Jaap Spijkers als Vladimir en Mark Rietman als Estragon spelen heel natuurlijk. Er is ontzettend veel tekst, met humor. Regelmatig klonk er een lach door de zaal. Dit is ook wel een kenmerk van een Beckett-stuk. Heel af en toe werd de zogenaamde vierde wand doorbroken, maar dit waren zulke korte momenten, dat je het pas doorhad op het moment dat ze de vierde wand weer optrokken.
Omdat ik het stuk nooit echt gelezen heb, was ik verbaasd dat er ineens twee andere personages op kwamen: Pozzo (Bram Coopmans) en Lucky (Joris Smit). Toen werd het ineens absurdistisch. Want Lucky was het zwijn, of slaafje, van Pozzo. De vermoeidheid die Joris Smit speelde was voelbaar. Het zweet stond op zijn voorhoofd. En ik voelde de spierpijn die hij met zijn ongemakkelijke houding moet hebben gehad. Joris Smit had als Lucky bijna alleen stil spel, tot hij ineens moest ‘denken’. Toen kwam er een stortvloed aan tekst, waar je u tegen zegt.
Dit stuk is lastig te beschrijven: ik heb gewacht tot ik de juiste woorden kon vonden, maar die waren in gezelschap van Godot. Dit stuk is veel, maar ook weer weinig. Dit is misschien niet echt voor de theaterbezoeker is die voor makkelijk vermaak gaat. Stel je in op een lange zit. Lees van te voren het programmaboekje goed door. Luister wellicht de HNTpodcast over Wachten op Godot. En laat je dan verrassen door het goede spel, de goede tekstbehandeling en de goede regie. Dan wacht je een heerlijke avond met een klassieker die je eigenlijk minimaal één keer in je leven moet hebben gezien. En vind je het de eerste keer niets? Ga dan nog een keer. Want Beckett zei ooit: ‘Ever tried. Ever failed. No matter. Try again. Fail again. Fail better.’
Credits
Tekst Samuel Beckett
Vertaling Jacoba van Velde
Regie Erik Whien
Cast
Jaap Spijkers – Vladimir
Mark Rietman – Estragon
Bram Coopmans – Pozzo
Joris Smit – Lucky
Scenografie Studio Dennis Vanderbroeck
Kostuums Rebekka Wörmann
Licht Julian Maiwald
Dramaturgie Kyra Mol
Regie-assistentie Doris Vervuurt
