FOTO:
| ©Tryntsje Nauta |
| Leeuwarden, 20 maart 2025 – Man, of toch vrouw..? Waar er tegenwoordig veel wordt gesproken over sekseverschillen in sport, was dat eind jaren veertig ook al een onderwerp in ons eigen (Fries)land. Hardloopster Foekje Dillema zag haar Olympische droom vervliegen toen ze werd gedwongen tot een net ingevoerde seksetest. ‘De Friese stoomwals’, werd ze ook wel genoemd. Eind jaren veertig verpletterde Foekje Dillema uit het niets haar concurrentie in het internationale hardloopcircuit. In 1950 zou ze als grote kanshebber deelnemen aan het EK in Brussel. Maar daar kwam het niet van: er werd getwijfeld of de razendsnelle plattelandse wel een vrouw was. De net ingevoerde seksetest weigerde ze en Foekje werd voor het leven geschorst, haar Olympische droom in de knop gebroken. Over deze ingrijpende gebeurtenis zweeg ze zelf haar hele verdere leven. Was dat uit schaamte, trots of verzet? En betekent dit dat wij dan ook moeten zwijgen, over wat haar is overkomen? Tryater speelt met Foekje een muzikale, emotionele reconstructie van haar leven. Uiteenlopende personages proberen bloot te leggen wat Foekje ons vandaag te vertellen heeft. Hoe is het om uitgesloten te worden om wie je bent, in de sport en in de maatschappij? En wat zegt haar verhaal over ons, over wie wij zijn? Artistiek leider Tatiana Pratley: “Schrijver Kees Roorda kwam met het idee voor een stuk nadat hij zo geraakt was door haar verhaal. Wij waren meteen aan boord, omdat het ook vandaag de dag een nog zo urgent onderwerp is. De afgelopen tijd hebben we met veel mensen gesproken; over diversiteit, gender, erbij mogen horen en natuurlijk over sport.”  Foto: Noske, J.D., Nationaal Archief / Anefo – Atletiek in Groningen. Foekje Dillema (1950) In zalen door heel Friesland en tijdens Oerol Festival op Terschelling wordt Foekjes explosiviteit, veerkracht en onverzettelijkheid gevierd. Als een eerbetoon aan haar, is de setting hiervoor veelal een gymzaal. Foekje is overwegend Friestalig, met Nederlandse ondertiteling. Ter voorbereiding op de voorstelling is er een driedelige podcast te beluisteren. De voorstelling gaat op 11 april in première in Leeuwarden en is daarna tot en met 22 juni te zien. Tryater treedt graag buiten de gebaande paden. Op 12 april is er een speciale Foekje Run. Door Burum, de geboorteplaats van deze legende, worden via bordjes met QR-codes belangrijke verhalen uit Dillema’s geschiedenis verteld. Meer informatie via tryater.nl/programma/foekje spel Lourens van den Akker, Nynke Heeg, Caroline Mgata, Stijn Schootstra | slagwerk Julia Ramos | regie Jos van Kan | tekst Kees Roorda | muziek Wiebe Gotink | choreografie Andrea Beugger | loopcoach Rutger Wagenaar Tryater zestig jaar Foekje is de eerste grote voorstelling in het jubileumjaar van Tryater, dat in september 2025 zestig jaar bestaat. In seizoen 2025/2026 staat de organisatie uitgebreid stil bij dit jubileum: onder meer met een boek, een speciale voorstelling, een unieke samenwerking met het amateurveld en meer. |
