Recensie: Mieke van der Raay
Afgelopen zaterdagavond 2 april zag ik de voorstelling OustFaust van Het Nationale Theater.
De voorstelling duurt maar liefst drie uur en twintig minuten, maar al die tijd zit je met verbazing te kijken. Het is een mengelmoes van indrukken die je binnen krijgt. Het is best wel een verwarrend stuk, het ene moment is het indrukwekkend, dan weer hilarisch, dan weer pijnlijk, maar het blijft je te allen tijde fascineren.
OustFaust gaat over de door de pandemie moegestreden arts-wetenschapper Faust (Romana Vrede) die na jarenlang studeren tot de pijnlijke conclusie komt dat ze geen échte kennis over het leven heeft. Ze besluit alles los te laten om zich radicaal aan het leven over te geven – ‘zich doodleven’: dat is het motto. In de schimmige nachtclub The Boogie Witch Kitchen loopt Faust niet alleen de mysterieuze Mafisto tegen het lijf, maar ook de leergierige Strauss, de onschuldige Greta en de klassieke Helena. Tijdens een duizelingwekkende nachtelijke trip gebeuren er zaken die het daglicht niet kunnen verdragen. Zal Faust zo uiteindelijk dichter tot de zin van het leven komen?
De voorstelling is een vrije en tevens actuele bewerking van Faust. De Vlaamse schrijver Tom Lanoye schreef de hedendaagse versie van de 19e-eeuwse klassieker van Johann Wolfgang von Goethe. In de originele versie was corona de pest, het stuk bestond toen uit twee delen en ruim 12.000 verzen, met honderden personages. Tom heeft er met deze bewerking en vertaling iets eigentijds weten van te maken. De regie is in handen van Theu Boermans (Amadeus, Soldaat van Oranje), Faust fascineert Theu al zijn hele loopbaan. Als je dieper kijkt in het verhaal zie je dat er niet veel veranderd is, er worden nog steeds dezelfde vragen gesteld: waarom is er lijden in deze wereld? Is het beter om je hart te volgen, of je verstand? En is een beter leven maakbaar, bijvoorbeeld met behulp van religie of wetenschap?
Romana de Vreede speelt Faust heel indrukwekkend, ze laat alle kanten van de persoon Faust zien. Ze zuigt je letterlijk in het verhaal, je hangt aan haar lippen, je kan niets anders hebben dan pure bewondering. Vooral doordat het stuk niet echt makkelijk is, qua spel en tekst. Mark Rietman als Mafisto is op het ene moment bangelijk, op het andere moment weer hilarisch. Hij is zo’n acteur die alle karaktertrekken van Mafisto laat zien, zonder enige gène of terughoudendheid. Myrthe Huber, als de op het eerste oog onschuldige Greta, is subliem. Je weet dat Greta niet zo onschuldig is als ze eruit ziet en zeker wel een dubbele bodem heeft, maar toch blijf je door het acteerspel van Myrthe denken dat je naar een onschuldig meisje zit te kijken.
Faust is iemand die snakt naar liefde, waardoor ze verblind wordt en de realiteit uit het oog verliest, dat is voor mij de korte samenvatting van het stuk. Maar het is veel en veel meer. Er zitten zoveel lagen in, dat je ogen en oren tekort komt. Daarbij de schitterende en theatrale ,ook wel over de top, kostuums, de prachtige choreografie en pakkende muziek, maakt het stuk tot een meesterwerk. De taal in de tekst is ook zoveel meer dan taal, het betekent zoveel meer dan je je maar kan voorstellen.
Tekst: Tom Lanoye (naar Goethe)
Regie: Theu Boermans, Marjolein Polman (regieassistentie)
Decor: Bernhard Hammer
Kostuums: Mattijs van Bergen
Muziek: George Dhauw
Video: Arjen Klerkx
Licht: Stefan Dijkman, Wannes van der Veer (assistentie)
Choreografie: Daan Wijnands, Marleen de Vries (assistentie)
Dramaturgie: Remco van Rijn, Sophie Cohlen (stage)
Spel: Romana Vrede (Faust), Mark Rietman (Mafisto), Joris Smit (Strauss), Myrthe Huber (Greta), Daniël Kolf (Valentino), Astrid van Eck (Helena), Luuk Weers (Homunculus)
Dans: Bai Li Wiegmans, Niels Gordijn, Thorsten Pinas, Fée-Lise Verbon, Roman Brasser, Melissa Lodder, Rowan Kievits, Stella Stuurman, Kim Jonker en Monique de Groot
Scènefotografie: ©Salih Kiliç
