In het voorjaar van 2024 bundelen New Pack Inclusion Creators en Toneelschuur Producties hun
krachten om het eerste Creative Access Lab te presenteren. Dit grensverleggende evenement,
gepland van 13 mei tot 5 juni 2024 in Schuur Haarlem, brengt toekomstige artistieke leiders van
Nederland samen om hun werk radicaal toegankelijk te maken. Een deel van het programma
wordt opengesteld voor het publiek, waaronder presentaties, lezingen, workshops, debatten en
bestaande voorstellingen vanuit een toegankelijkheidsperspectief.
Het hoofddoel van het Creative Access Lab is het op structurele wijze ontwikkelen van een nieuwe
artistieke taal, waardoor toegankelijkheid niet langer incidenteel is, maar een integraal onderdeel
wordt van de culturele sector. Het Lab streeft ernaar drempels in het theater te verlagen, zowel
door, samen met en voor mensen met een beperking. Twaalf geselecteerde makers, afkomstig uit de
talentenpool van Toneelschuur Producties en het netwerk van New Pack, zullen ruim drie weken
lang intensief samenwerken in een speciaal gecreëerd laboratorium. Dit Lab fungeert als een
broedplaats voor innovatie, creativiteit en inclusieve samenwerking. Het moedigt regisseurs aan om
bestaande kijk- en maakcodes ter discussie te stellen en nieuwe werken te creëren met Creative
Access en repertoire als basis. Internationale pioniers uit Nederland en het Verenigd Koninkrijk
zullen dit proces ondersteunen.
Structurele toegankelijkheid
Het Creative Access Lab vervult een cruciale rol bij het bevorderen van diversiteit, inclusie en gelijke
vertegenwoordiging in de theatersector. Door artistieke leiders betere tools te bieden, streeft het
Lab naar structurele toegankelijkheid en wil het veld inspireren. Het Lab is ontworpen om creatieve
en artistieke middelen in te zetten om theater toegankelijk te maken voor mensen die anders
belemmeringen zouden ervaren in de creatieve sector, waardoor zij hun talenten beter kunnen
benutten en bijdragen aan een meer diverse theaterpraktijk. Marelie van Rongen, directeur van
Toneelschuur Producties, benadrukt het belang van het Lab: “Met het Lab laten we regisseurs
ervaren hoe je vanaf het begin van het maakproces al inclusiever kunt werken.”
Kennis delen en verspreiden
Deelnemers aan het Lab zullen niet alleen van elkaar leren, maar ook regelmatig hun kennis delen
met derden. Een deel van het programma wordt opengesteld voor het publiek, waaronder
presentaties, lezingen, workshops, debatten en bestaande voorstellingen vanuit een
toegankelijkheids-perspectief. Hiermee wordt het bewustzijn vergroot, het gesprek over
toegankelijkheid gestimuleerd en kennis verspreid over wat er kan en moet gebeuren om de
drempels tot het theater te verlagen.
Inclusief ontwerpen als uitgangspunt
Eliane Baudet, directeur van New Pack, benadrukt het belang van ontmoeting en inleving voor
inclusie. Het Lab brengt alle belanghebbenden samen, zowel voor als achter de schermen, om
inclusie naar een hoger plan te tillen. Het project faciliteert ontmoetingen tussen diverse groepen,
waardoor inclusief theater maken vanaf de basis een logische stap wordt. Het artistiek inzetten van
toegankelijkheidsmiddelen én werken vanuit de zintuigen kan voor het gehele publiek een verrijking
en een geheel nieuwe theaterervaring opleveren. Marelie van Rongen benadrukt dat het Lab
regisseurs laat ervaren hoe ze vanaf het begin van het productieproces inclusiever kunnen werken,
niet alleen als maatschappelijke opdracht maar ook als artistieke tool. Hierdoor hoopt ze op een
systeemverandering naar structurele toegankelijkheid in het hart van het professionele maakveld.
Ongeveer één op de tien Nederlanders ervaart uitdagingen door een beperking, wat neerkomt op
circa twee miljoen mensen. Deze groep heeft vaak beperkte toegang tot de culturele en creatieve
sector, inclusief theater.
Het Creative Access Lab wil deze drempels verlagen en inclusie bevorderen.
Het eerste Creative Access Lab belooft een cruciale stap te zijn naar een inclusievere toekomst voor
het Nederlandse theater.
Creative Access Lab wordt mede mogelijk gemaakt dankzij bijdragen van:
Provincie Noord-Holland in het kader van de impuls ‘Startende makers’, Bartiméus Fonds, VSBfonds,
Gemeente Haarlem, Visio Foundation, Sociaal Fonds Podiumkunsten, Oogfonds en New Pack
Foundation.
