Recensie; Mieke van der Raay
Afgelopen zondagavond 12 maart was de première van Dancing in Defiance, van De ‘United Ukrainian Ballet Company.
The United Ukrainian Ballet Company
De gevluchte Oekraïense dansers hebben ieder zijn/haar eigen verhaal over hoe ze de veiligheid bereikten om zich bij het gezelschap aan te sluiten dat in Den Haag is gevestigd. The United Ukrainian Ballet Company is onderdeel van de United Ukrainian Ballet Foundation, dat in Nederland is opgericht door ballerina Igone de Jongh en Matthijs Bongertman (Senf Theaterpartners) om de Oekraïense ballet- en danscultuur te beschermen, te ondersteunen en te verspreiden. De stichting ‘The United Ukrainian Ballet Foundation’ is opgezet ter bescherming, ondersteuning en verspreiding van de Oekraïense cultuur die sinds de oorlog sterk onder druk is komen te staan. De stichting is opgericht uit solidariteit met de Oekraïense culturele wereld en als steun aan de Oekraïense bevolking.
De ‘United Ukrainian Ballet Foundation’ steunt ‘The United Ukrainian Ballet Company’, een balletgezelschap dat projecten en activiteiten initieert die bijdragen aan de bovenstaande missie. Daarnaast zorgt de stichting voor financiële ondersteuning die het produceren en presenteren van een artistiek programma mogelijk maken. De productie van deze programma’s worden door Senf Theaterpartners als directe partner georganiseerd en worden op korte termijn-basis, met oog op de beëindiging van de oorlog, geproduceerd.
De stichting beoogt een bijdrage te leveren aan het geven van opleiding, werkgelegenheid en perspectief voor gevluchte Oekraïense dansers, zodat zij – zodra de situatie dat toelaat – in eigen land direct hun culturele activiteiten kunnen voortzetten. Deze activiteiten vinden plaats in het ‘Dutch Centre for Ukrainian Dancers’ te Den Haag.
De stichting zal zich op de langere termijn blijven inzetten om fondsen en giften op te halen om Oekraïne na beëindiging van de oorlog te ondersteunen in de wederopbouw van het verwoeste culturele erfgoed. De stichting opereert zonder winstoogmerk.
Door ruimte te geven aan een belangrijk deel van de Oekraïense cultuur – dans en ballet – kan een deel van de identiteit van het land worden gewaarborgd.
Op een totaal leeg podium zien we op een groot scherm beelden van Oekraïense dansers die ieder zijn of haar verhaal willen vertellen. Je ziet ze in een oefenruimte, soms huilend aan de telefoon. Ze horen gruwelijke verhalen over bominslagen in hun thuisland. De beelden grijpen je bij de keel, je voelt je onmachtig. Maar tegelijkertijd willen ze ook dansen, dansen als uitlaatklep, om alle emoties te kunnen verwerken.
We zien drie totaal verschillende stukken.
Alexei Ratmansky – Wartime Elegy
Wartime Elegy is Ratmansky’s eerste nieuwe ballet sinds het begin van de oorlog in Oekraïne. Hoewel de choreograaf een uitgesproken tegenstander is van Poetins invasie, is dit werk niet openlijk politiek. In plaats daarvan is de tedere dans, uitgevoerd op zowel Oekraïense componist Valentin Silvestrov’s beklemmende muziek voor piano en strijkers, als op levendige traditionele volksmuziek, een liefdesbrief aan het Oekraïense volk – een eerbetoon aan de vreugde die zij vinden in hun kenmerkende cultuur. En aan hun veerkracht en hun hoop op een vreedzame toekomst. Wartime Elegy wordt uitgevoerd door acht dansers.
Jiří Kylián – Falling Angels
Falling Angels was het eerste stuk dat in Den Haag door de dansers werd gerepeteerd. De company bestond toen alleen nog maar uit vrouwen. Mannelijke dansers hadden op dat moment nog geen toestemming om Oekraïne te verlaten en moesten blijven om te vechten.
Falling Angels is een werk voor acht vrouwen en ontstaan als een hommage aan vrouwelijke performers. In Falling Angels probeert Jiří Kylián twee tegenstrijdige elementen: discipline en vrijheid, naast elkaar te laten bestaan. De acht vrouwen dansen in dit werk van begin tot eind en verlaten nooit het podium. Hun onderlinge afhankelijkheid en wens om uit te breken is gedurende het hele stuk voelbaar.
Sol León en Paul Lightfoot – Step Lightly
Step Lightly betekende het begin van de samenwerking tussen Sol Léon en Paul Lightfoot. Hun grootste en belangrijkste invloed was het emotionele zingen van Bulgaarse vrouwen; zij zongen generaties lang in koor over de seizoenen en de natuur. Je hoort in hun zingen zowel de kracht als hun kwetsbaarheid. Dit gegeven heeft León en Lightfoot geïnspireerd om een wereld te scheppen die de kracht van de natuur aanvult. De zes dansers beelden zowel die familiebanden uit als de eenheid die ze samen voelen.
De drie stukken vertellen ieder hun eigen verhaal, elk verhaal neemt je mee naar het mooie Oekraïne van voor de oorlog. Maar het is tevens een schreeuw naar de wereld om iets te doen aan de gruwelijke oorlog. Een oorlog waar de bevolking uiteraard niet om gevraagd heeft en waar ze alleen maar machteloos naar kunnen kijken.
Als publiek voel je het verdriet van de dansers, je zit te kijken naar fantastisch goede dansers, die je feilloos mee nemen in hun verhaal. Het gevoel dat ze uitstralen pakt je en laat je niet meer los.
Net als bij de de vorige voorstelling Giselle eindigen ze de voorstelling met het Oekraïense volkslied, wat ook door veel mensen in het publiek werd meegezongen.
De ontroering was voelbaar en zichtbaar, er werd ook een enkele traan weggeveegd
Slava Ukraini!
You can’t kill the dance.
