Het moge duidelijk zijn: we zitten in een gekke tijd! De afgelopen periode is er veel zichtbaar geworden. Hoe reageert men in tijden van crisis en waar liggen de prioriteiten?
We hebben er een heleboel helden bij gekregen. De mensen in de zorg, het onderwijs, de kinderopvang, bij de politie, transport, de boeren, de supermarktmedewerkers… De beroepen die de regering beschrijft als “vitaal”. De afgelopen tijd hebben zij op allerlei manieren veel waardering gekregen. En terecht, want helden, dat zijn het! Ook wij hebben ze toegezongen met ons laatste Quarantaine Wijsje op het nummer “Deze is voor jou” van Alain Clark.
Wat ik alleen niet begrijp, is dat de cultuursector weer op de barricade moet staan om haar bestaansrecht te verdedigen. Op de één of andere manier moeten wij keer op keer bewijzen dat ook wij een bijdrage leveren aan de maatschappij. Ik vraag mij af… Is dat niet duidelijk dan? Iedereen komt zijn Coronatijd toch nog enigszins met een helder hoofd en een gelukkig hart door vanwege het genot van een fijne film, een spannende serie, een goed boek, een online tour door musea, podcasts, muziek of een leuke opname van een theatervoorstelling? Als je het mij vraagt verricht de cultuursector op deze manier ook behoorlijk wat heldendaden! Toch?!
Misschien vallen wij strikt genomen niet onder de noemer vitale beroepen: “De cruciale beroepen die de samenleving draaiende moeten houden”. Nee, zonder ons kunnen we in principe wel doorleven met z’n allen. Maar wat is een leven zonder cultuur? Waar haalt men dan z’n identiteit uit? Entertainment? Inspiratie? Energie? Bezieling? Ontlading? Ontroering? Ontspanning? Gelach? Verwondering?
Regisseur Benno Hoogveld startte het project “Ik werk voor cultuur”. Met 24 uur aan beeldmateriaal wil hij de ruim 300.000 mensen die werkzaam zijn in de culturele sector zichtbaar maken. Muzikanten, cultuurdocenten, technici, haarstylisten, visagisten, dansers, mensen in de tv- & filmindustrie, bij festivals, podia, in musea, de theatermakers, cabaretiers, acteurs, regisseurs, fotografen et cetera, et cetera.
Wij leveren met zijn allen jaarlijks een bijdrage van 25,5 miljard euro aan onze economie, 3,7% van ons bruto nationaal product! Benno neemt hiermee een geweldig initiatief en maakt een vuist voor cultuur. Voor al deze mensen. Want… Moeten we met z’n allen maar een ‘echte’ baan gaan zoeken?
Het lijkt er op dat de regering van ons land ónze banen namelijk nog steeds niet op waarde weet te schatten. Dus… “Ik stop er mee!” Zei ik na twee maanden crisis tegen mijn mede Meisjes. Zoveel moeite en werk steken in ons bedrijf, zonder inkomsten en uitzicht op dat wij weer normaal ons werk kunnen doen? Nee… Hoe graag ik het ook doe. Dus geen Quarantaine Wijsjes meer.
We zijn echt trots op ons product en vinden het heerlijk dat we er veel mensen mee hebben kunnen verblijden, de reacties raken ons vaak diep in het hart en verzachten onze ziel. En de reden dat wij dit de wereld in hebben gestuurd is zeer verklaarbaar, want we voelden stress in het begin van de Coronacrisis. En met ons vele anderen! Het heeft er voor gezorgd dat er cultureel ge-wel-di-ge dingen van zéér hoge kwaliteit voorbijgekomen zijn de afgelopen tijd! Ik snap het. Je voelt die druk, je geeft wat meer weg dan normaal, stopt veel werk in het onderhouden van je product en het pleasen van je publiek door ze te blijven entertainen. Want gaan we onze klanten anders niet verliezen? Wat is de toekomst van ons werk? Ons bedrijf? Maar “We zullen doorgaan” geldt niet meer voor mij, niet op deze manier.
Gelukkig zijn we het daar binnen onze groep over eens. We stoppen natuurlijk niet met de Meisjes met de Wijsjes, maar we gaan het wel anders aanpakken. Want waarom werken wij zo hard (en dan richt ik me even tot de gehele cultuursector) en bieden wij talloos, geweldig aanbod waar de wereld grátis van kan genieten? Waarom doen we dit zónder uitzicht op versoepelingen die er voor zorgen dat wij ons werk kunnen doen en we weer een substantieel inkomen kunnen genereren? Waarom blijven we geven, terwijl we er van de regering niet de erkenning voor terugkrijgen die we verdienen? Erkenning in de vorm van meer financiële steun, die ons helpt de tijd dat we ons vak niet kunnen uitvoeren door te komen. Zolang wij door blijven gaan met dit angst gedrag gaat er niets veranderen.
Ik heb zeker ook bewondering voor hoe onze regering omgaat met deze crisis. Ik ben echt, echt heel dankbaar dat we in Nederland wonen, want we mogen in onze handjes knijpen dat er veel goed geregeld is en dat er überhaupt ondernemerssteun is. Maar is het voldoende? Worden wij echt op waarde geschat? Nog niet.
De mensen die aan het einde van je gratis concert weglopen bij de vraag of ze nog iets in je hoed, gitaarkoffer of in ons geval klomp willen doneren… Die begrijp ik ergens wel, want zij zijn gewend alles maar gratis voorgeschoteld te krijgen. Ik gooi er even een cliché tegenaan: Een betere wereld begint bij je zelf. Dus, wat kunnen wij doen? Ik zeg, het volgende:
Laten we als cultuursector niet meer bang zijn! Laten we onze eigen markt niet meer kapot maken, maar onszelf op een waardige plek positioneren. Niet om ons publiek te pesten, maar om simpelweg te overleven, zodat we kunnen blijven entertainen en voor ons publiek kunnen blijven bestaan!
En laten we ons publiek aansporen daarbij te helpen, door zich te verdiepen in wat we doen en wat we bijdragen en daar samen met ons voor te gaan staan. Het zou namelijk geen gratis pretpakketje moeten zijn, wat wij bieden. Het is een dienstverlening. Een dienstverlening in geluk en vermaak.
Dus geen klussen meer waarbij je voor niks of een onkostenvergoeding je uit de naad staat te werken, “omdat de mensen het zo leuk vinden”. Dat is niet duurzaam. Hoe graag we mensen ook willen verblijden en ontroeren, we snijden onszelf én onze collega’s gigantisch in de vingers als we dit blijven doen.
Ik wil bij deze mijn stem gebruiken om mensen te informeren en inspireren. Ik geloof in liefde, in samenhorigheid en wij hebben elkaar en eenieder die zich daar warm voor wil maken nodig. Een besef is al een mooi begin.
Ik wil ook niemand aanvallen. Ik snap het: we willen allemaal instinctief overleven. Maar collega’s werkzaam in cultuur: kom voor jezelf op! Mensen die genieten van cultuur: help ons!
Want ik denk dat zonder ons, zonder cultuur, een hele hoop mensen knettergek geworden zouden zijn in deze Coronatijd!
Daarom zingen wij, ook voor al onze collega’s:
“Jullie zijn de helden, die zich nooit ziek kunnen melden, vermomd als een gewone man of vrouw.” “Dankjewel dat je zelfs tijdens deze dagen ervoor kiest er voor een ander te zijn.”
“Dankjewel, deze is voor jou.”
(“Deze is voor jou” van Alain Clark)
Wat helder en mooi geschreven. Ik hoop dat dit artikel velen doet reflecteren, over hun bestaan en waar ze waarde aan hechten.
Mijn leven zou een saai bestaan zijn zonder cultuur. Ik kan me geen leven voorstellen zonder.. Dus groot gelijk! Vuisten omhoog voor de cultuursector ✊🏼
Lieve Fardoe,
Je zet het stevig neer…. helemaal mee eens. “Cultuur” is niet gratis. De harde werkers in deze sector verdienen meer. Het publiek moet wennen dat ook dit “ product” gewaardeerd moet worden op financieel gebied. Hopelijk brengt dit stukje een nieuw denken op gang. Succes