Recensie: Martijn van Vuuren
Na een vertraging van een kleine week ging vrijdag 4 maart een vernieuwde versie van de musical
‘ Amandla Mandela’ in premiere in het DeLaMar theater in Amsterdam. In deze nieuwe bewerking
heeft Paul de Munnik nieuwe muziek geschreven. De cast is deels vernieuwd maar we komen ook
een aantal bekende gezichten tegen. De regie is wederom in handen van Koen van Dijk.
In deze biografische musical over de in 2013 overleden oud-president van Zuid-Afrika zien we
Nelson als 9-jarig jongetje in de regio waarin hij opgroeide, Transkei. Daar zien we al direct de
invloed die het gedachtegoed van de Xhosa heeft op het verdere leven van Mandela. Hier worden
de principes aan hem uitgelegd van ‘Ubuntu.’ Hij leert al op jonge leeftijd van zijn chiefs dat
vergeving en inleving noodzakelijk zijn bij het oplossen van conflicten. Dat Nelson Mandela als
geen ander hiertoe in staat is geweest bewijst zijn verdere leven en is ook duidelijk terug te zien in
het verloop van de musical.
Er zit veel vaart in het eerste gedeelte van de voorstelling. In een flink tempo zien we de
ontwikkeling van Mandela als jong kind tot het moment dat hij als leider van het ANC opgepakt
wordt en gevangen wordt gezet. Ondanks het prima tempo weet de eerste acte mij niet heel erg te
boeien. De cast lijkt ook een beetje op gang te moeten komen. De zang van het prachtige
Khayelitscha United Mambazo koor was nog wat terughoudend. Ook de solisten hadden zowel
qua spel als zang wat opstart problemen. In het begin van de voorstelling moest ik wat wennen
aan het acteerwerk van hoofdrolspeler Kenneth Herdigein. Qua motoriek en stemgebruik weet hij
vooral Mandela op oudere leeftijd goed neer te zetten. Zijn manier van praten klinkt aanvankelijk
wat gekunsteld maar komt toch goed in de buurt van de karakteristieke manier van praten van de
echte Madiba.
De tweede acte kwam ik meer in het verhaal. Vanaf na de pauze start de periode van 27 jaar
waarin Mandela gevangen heeft gezeten. De gebeurtenissen in deze gevangenis en de periode
daarna laten dan ook pas echt zien wat voor een unieke persoonlijkheid hij was. Ondanks het vele
leed dat hem en de overige zwarte bevolking van Zuid-Afrika is aangedaan bleef hij respectvol en
trouw aan zijn idealen. Bij het zien van het stuk besef je hoe onwaarschijnlijk het is om ondanks
alles toch trouw te blijven aan ‘Ubuntu.’ Hij begreep dat vergeving en inleving in de ander de enige
manier was waarop hij kans maakte op een gelijkwaardige toekomst voor blank en zwart. De
mooiste scene uit het stuk was dan ook dat Mandela in gesprek gaat met president de Klerk. In
deze prachtige scene zie je de wanhoop van president de Klerk die beseft dat Mandela zijn taal
spreekt. Hij wordt door de hele wereld onder druk gezet en ziet geen andere uitweg dan Mandela
vrij te laten. In eerste instantie weigert Mandela. Pas als niet alleen hij, maar de gehele zwarte
bevolking vrij is, is zijn vrijheid hem iets waard. Dit verhaal, samen met de prachtige Afrikaanse
klanken van het koor maken het een voorstelling die eigenlijk iedereen gezien moet hebben. Dit
verhaal moet verteld worden!
De kracht van de muziek zit hem vooral in de Afrikaanse koorstukken. De overige nummers,
geschreven door Paul de Munnik maken weinig indruk. Het zijn geen melodieën die blijven
hangen, of muziekstukken die werkelijk raken.
Uit de geluiden om mij heen merkte ik ook dat het verhaal soms ook lastig te volgen is voor
mensen die niet thuis zijn in het leven van Nelson Mandela. Door de vele dubbelrollen van onder
andere Peter Bolhuis is soms niet direct duidelijk met wie we te maken hebben. Overigens zet hij
de personages van de drie blanke presidenten van Zuid-Afrika geloofwaardig neer. Tot slot vond ik
het script van de voorstelling niet altijd even geslaagd. Zowel de liedteksten als de spreekteksten
kwamen soms wat knullig over.
Desalniettemin vind ik dit een voorstelling die iedereen gezien moet hebben. Persoonlijk werd ik
minder geraakt dan de eerste keer dat ik de voorstelling zag in zijn vorige versie. Toen liep het
kippenvel over mijn rug op het moment dat hij vrij kwam na 27 jaar gevangenschap. Dat overkwam
mij deze keer niet. Toch raad ik iedereen de voorstelling aan, al is het maar om het gedachtegoed
van Mandela levend te houden en te zorgen dat deze legende nooit meer wordt vergeten.
Amandla!
