Recensie: Jessica Uijttewaal
Het spiksplinternieuwe AFAS Theater in Leusden ontving zaterdag 25 september het publiek voor de wereldpremière van ’14 de musical’, de musical over het leven van Johan Cruijff. De voorstelling vertelt in chronologische volgorde wat Johan Cruijff in zijn persoonlijke en professionele leven doormaakte. De keuzes die hij maakte en waarom, maar vooral ook de gevolgen van die keuzes. Zo werd hij door het publiek op handen gedragen, maar waren zijn teamgenoten niet altijd blij met zijn commentaar. Ook zien we hoe hij zijn vrouw Danny ontmoet en hoe belangrijk zij voor hem was. We volgen Cruijff vanaf het begin van zijn carrière bij Ajax naar hoe hij uiteindelijk, via Barcelona en wederom Ajax, zijn carrière afsluit bij Feyenoord. Zijn leven na zijn als profcarrière wordt enkel kort besproken. Klinkt wellicht abrupt, maar het was goed gedaan zo. Niet alles hoeft letterlijk uitgespeeld te worden. Helaas was dat in de eerste akte wel het geval, sommige gebeurtenissen hadden wat minder uitgebreid gehoeven. Het deel voor de pauze had een kwartier korter gemogen. De tweede akte voelt wat vlotter en dat is prettig. De muziek in de voorstelling is gevarieerd en niet in één genre te duiden, dat maakt het afwisselend en boeiend. Zowel in tekst als in de muziek wordt meermaals de link gelegd met een andere J.C. die al eerder zijn eigen musical had. Vooral bij deze nummers is het begrijpelijk dat de, overigens fantastische, gitarist op het podium staat en duidelijk deelneemt aan de scènes. Op andere momenten leidde het soms wat af, zoals bij een kleine scène tussen Johan en Danny. Dat op de achtergrond nog iets gebeurt, leidt af van de voorgrond en wat op dat moment van belang is.
Gezien het aantal rollen dat er gespeeld wordt, zou je denken dat de cast minstens dertig acteurs zou moeten bevatten, maar dat is niet het geval. Er worden, behalve door Tobias Nierop (Johan) en Myrthe Burger (Danny), door alle acteurs meerdere rollen gespeeld. Ook worden de genderrollen doorbroken en speelden de dames, onder andere, teamgenoten van Cruijff en hoge heren van de KNVB, maar ook de mannen doen soms een stapje over de genderlijn. Ondanks de vele verschillende rollen die vertolkt worden, wordt het niet verwarrend. Altijd is duidelijk in welke rol iemand op het toneel staat. Dat is knap en toont de veelzijdigheid van deze cast. Ieder lid wordt volledig in zijn kracht naar voren gebracht. Ieder lid van de cast is even waardevol en onmisbaar. Het zijn vooral bepaalde karakters die eruit springen, zoals Rinus Michels (Porgy Franssen), Cor Coster (Pepijn Schoneveld) en Piet Keizer (Milan Sekeris).
Dan de acteurs die het stel van de avond vormgeven, Tobias Nierop als Cruijff zelf en Myrthe Burger als zijn vrouw. Beide acteurs zijn goed op elkaar ingespeeld en hebben samen de juiste chemie. Tobias zet Johan Cruijff neer zoals past bij het beeld dat we van hem hebben zonder er een karikatuur van te maken. Heerlijk hoe hij zich ook regelmatig richt tot het publiek en de zogenaamde vierde wand doorbreekt.
De voorstelling zit vol met bijzondere effecten die zorgen dat het een heel boeiend geheel is. Soms met grote decorstukken, maar ook een scène waarin een lichtspel neergezet wordt met de acteurs in wisselende spots maakt veel indruk. Naast de serieuze kant van het levensverhaal van dé nummer 14, is er ook veel ruimte voor humor. Zowel duidelijk komische momenten als subtiele humor komen langs, een fijne combinatie. Een mooie toevoeging zijn ook de historische beelden van Cruijff en zijn teamgenoten die tussen scènes door langskomen. Heerlijk nostalgisch en van waarde voor het verhaal dat op het toneel wordt verteld.
14 de musical geeft een mooi beeld van het leven van Johan Cruijff zonder dat het een absolute verheerlijking wordt. Sommigen zullen veel al weten van Cruijff, maar ook niet alles zal bij iedereen bekend zijn. Wat wel bekend zal zijn en een feest der herkenning is, zijn de Cruijffiaanse uitspraken die uiteraard in overvloed aanwezig waren. De herinnering aan Johan Cruijff wordt eer aan gedaan met deze musical. De geweldige cast, met Tobias Nierop als een prachtige Cruijff, zijn zeker de moeite om het nieuwe AFAS Theater te bezoeken.
FOTO: ©Ben van Duin
